رستگاری در کوالالامپور
گفت و گو ی من با پویان مکاری در شماره 53 ماهنامه تجربه به مناسبت انتشار رمان دیدار درکوالالامپور»
ناصر قلمکاری در دومین رمانش دیدار درکوالالامپور» به زندگی افرادی از طبقه متوسط ایرانی پرداخته که با مهاجرت غیرقانونی
تمام داشته ها، آینده و حتی زندگی شان را ریسک می کنند تا در کشوری دیگر بهزندگی بپردازند.او با روایت قصه گویش سعی کرده
شخصیت های رمانش را در مکان هاییبکر دچار ماجراهایی کند که کمتر ایرانی از سر گذرانده و همین مسئله دیدار درکوالالامپور
» را به رمانی با ماجراهای متفاوت تبدیل کرده است.شخصیت های فرعی زیاد،لوکیشن های زیاد و ماجراهای مهیج و گوناگون از ویژگی
های اصلی این رمان هستند.رمان قلمکاری در خلال روایت رئالیستی شخصیت هایش را از ایران ، به جزیره های نیمهمتروک اندونزی،
کمپ جزیره کریسمس استرلیا و کوالالامپور می برد و در میان اینماجرای پرپیچ و خم به دنبال رستگاری شخصیت هایش می گردد.
· در تمام فصل های رمان دیدار در کوالالامپور» لوکیشن ها و موقعیت های خاصی رامی بینیم که شخصیت ها در آنها گرفتار می شوند، آیا اعتقاد داری که لازم است دررمان برای روایت از چنین موقعیت هایی استفاده کرد؟
حتما و وما نه،ولی این مسئله خیلی کمک می کند به متفاوت شدن رمان و به پرداخت متفاوت سوژه مخصوصاسوژه های خاص.
در این رمان که موضوع اصلی اش بیگانگی و گم گشته گی است، استفاده ازاین موقعیت ها خیلی به ایجاد این حس ها کمک
کرده است. در واقع کمک کرده به ساختهشدن فضای خاصی که مد نظرم بوده . فضایی که تنها می شد در چنین مکان ها و
موقعیتهایی آن ها را به وجود آورد.
· پس اتفاقاتی که شخصیت اصلی (بهداد کیانی) از سر می گذراند ، قرار است نوعی ازسرگشتگی را تداعی کند؟
وما به ایندلیل نبوده اما این مکان های خاص و کمتر تجربه شده بهتر این تم را نشان می دهد.
· و ماجرا ها چطور؟
به صورت کلی منبه موقعیت ها و ماجراهای غیر کلیشه ای و البته نه عجیب و غریب که در رمان های دیگراستفاده نشده
باشند،خیلی علاقه دارم. فضاهای کار نشده و کنج های دیده نشده. شایدداستان هایی داریم که در مورد مهاجرت باشند اما
رمانی نداریم که راوی در تمام مسیرهمراه شخصیت ها باشد و در موقعیت های خیلی دشوار قرار بگیرد. برای من چنین
ماجراهایی جالب است، ماجراهایی که روی آنها کار نکردیم تا بتوانیم ادبیات قابلقبولی ارائه کنیم. ماجراها و اتفاقات
بکر مربوط به سرگذشت ها و زیست های شخصی ،مهلکه هایی که شخصیت های داستانی قابل قبولی بعد از گرفتاری در آن ها
از دلشانبیرون بیایند.
· هر نویسنده ای دوست دارد بتواندماجراها و موقعیت های بدیع خلق کند. از این دست ماجراها و موقعیت ها در رمان تو کمنیست ، اما چرا آنقدر سریع از آن ها می گذری؟مثلا در رمان دیدار در کوالالامپور»ماجرای هجوم خرچنگ ها، که ماجرای خوبی هم هست، می بینیم ناصر قلمکاری که میتوانسته حد اقل دو صفحه از این ماجرا کار بکشد، تنها دو پاراگراف در این مورد مینویسد.
خب من ابتدا یکنکته را توضیح بدهم. چون من نوشتن را از فیلمنامه نویسی شروع کردم و به نوع رواییسینما علاقه زیادی
دارم، سعی می کنم در داستانی که می نویسم نوعی آشتی بین رمان وسینما ایجاد کنم. یعنی رمان من سعی می کند مثل سینما
خیلی روی ماجرایی متمرکز نشودو زیاد به آن شاخ و برگ ندهد و ذهنی نباشد.مثلا اگر از روی این رمان فیلمی ساختهشود
صحنه هجوم خرچنگ ها در آن حتما سی ثانیه یا یک دقیقه خواهد بود، درست بهاندازه ای که در رمان من است. این را هم
بگویم که اگر روی صحنه ای به اندازه کافیکار نکرده باشم این یک ضعف است، اما اگر روی آن مکث نکردم یا این که در جاهای
دیگراز آن استفاده نکردم به این دلیل بوده که همین قدر برای داستان کافی بوده و آنمعنی ای که می خواستم را در همین
حد از دل ماجرا بیرون کشیدم. از سویی دیگر ، اینرمان در مکان ها و موقعیت های زیادی اتفاق می افتد و طیف زیادی از حال
و گذشته یکشخصیت را پوشش می دهد، چیزی در حدود بیست سال. تمرکز زیاد روی هر کدام از این بخشها می توانست
رمان قطوری را به وجود بیاورد که موارد اضافه و زیادی داشته باشد وخواننده را اذیت کند.برداشتم این گونه بود که این
شیوه هم سبک مورد نظرم را بهترپیاده می کرده و هم به داستان کمک می کرده،پس موتیف های جدید را در داستان آوردم و
تنها به مقدار لازم از آنها استفاده کردم.
· اگر خودمان را به جای خواننده بگذاریم، واقعا دوست داریم این ماجرا ها رابیشتر دنبال کنیم . خواننده رمان دنبال لذتی است که با تمرکز روی ماجرا ها به وجودمی آید و این یکی از تفاوت های بزرگ رمان با سینما است.آیا احساس نکردی که رویرمانت ریسک کرده ای؟
من در واقع بهاین شکل به آن نگاه نکردم.تا زمانی که موقع نوشتن و بازنویسی احساس کردم که حقمطلب ادا نشده نوشتن
در مورد آن اتفاق یا وضعیت را ادامه دادم، اما وقتی احساسکردم که مفهوم مورد نظرم را گرفته ام سریع از آن رد شدم.شک
نکنید اگر فکر می کردماین مسئله ریسک است یا نیست اصلا چنین کاری را نمی کردم چون من در نوشتن زیاد اهلریسک
نیستم و محافظه کارتر از این حرف ها هستم. ضمنا وقتی آدم می داند دارد چه کارمی کند چرا به ریسک فکر کند ؟ مطمئن
باشید رمان من آن قدر پر ماجرا هست که خوانندهلذت دنبال کردنش را از دست ندهد.
· این خلاصه گویی در دیالوگ گویی و روایت هر فصل و حتی به صورتی در کلیت رمان همدیده می شود.
خلاصه گویی نیستبیشتر انتخاب جاهای درست و به درد بخور و حذف زواید است شاید، و شروع و پایان فصلاز درست ترین
جاهایش. همه این ها حساب شده بوده. مثلا من یک فصل داشته ام و طبقطرحی که داشتم محاسبه کرده بودم که باید فلان
اتفاقات در این فصل بیفتد و ماجرا بهاین جا برسد و حتی این مقدار اطلاعات به مخاطب داده شود. به خصوص بخش گذشته
چنینطرحی داشته، به این صورت که این آدم در زندگی اش بی عمل و منفعل است و برای همینآن قدر بلا سرش می آید. با
این همه که پدر و مادرش برایش مهم هستند اما برایمهاجرتش به آنها خبر نمی دهد و همین بی عملی اوست که این همه
فاجعه را پشت سر همرقم می زند. این ماجراهای سریع و پشت سر هم دست بسته بودن او را نشان می دهد. مثلادر صحنه
خرچنگ ها خودش را از مسیر آن ها فقط کنار می کشد و تماشایشان می کند.چیدمان من در این رمان این گونه بوده که این
فرد بر اساس موج ماجراها و اتفاقات بهنقطه ای می رسد که غیر قابل برگشت است. نقطه ای که در زندگی شخصی خیلی از ما
شایدپیش آمده باشد، نقطه ای که شاید در ابتدای امر به راحتی می توانستیم جلوی دردسر رابگیریم.تمام طرح داستان بر
این اساس است. وقایع کوچک بی اهمیت پشت هم روی می دهندتا به نقطه ای می رسیم که دیگر نمی شود چیزی را درست
کرد و فاجعه ای رقم می خورد.زمان حال داستان یا همان زمان رستگار شدن شخصیت اصلی، اما بر خلاف زمان گذشته است.
شخصیت اصلی داستان تمام زندگی اش بر اساس برنامه است . نکات ریز و درشت را رصد میکند و بر همه چیز نظارت دارد و
اصلا دوست ندارد که سورپرایز شود. نوع برخوردش بازن زندگی اش در زمان حال با زن زندگی اش در گذشته خیلی فرق
دارد. کنترل می کند ،نصیحت می کند ، دخالت می کند.
نقد زری نعیمی درباره ی رمان دیدار در کوالالامپور
ها ,رمان ,های ,کند ,ای , ,می کند , · ,از این ,در کوالالامپور» ,که در
درباره این سایت